Σημειώσεις Ενότητας 8

[←4]: Hamilton (1836), I, 270. Βλέπε Schultze, Kleinasien, II, 183. Ritter, Erdkunde, XVIII, 843-44. Kinneir (1813), 321.

[←7]: Kretschmer, Portolane, 649. Delatte, Portulans, I, 238. II, 32. Tomaschek, Kleinasien, 80.

[←8]: Πτολεμαίος, επιμ. Müller, 873. CIL, III, αριθ. 6818. Ιεροκλής, Συνέκδημος, επιμ. Honigmann, 37, αριθ. 702. Gelzer, Texte, 539, αριθ. 243. Le Quien, OC, I, 515. Laurent, CS, V (1), 366, αριθ. 499.

[←9]: Ο Idrisi, επιμ. Nedkov, σημ. 301 στη σελ. 147, αναφέρει τη «Φάτισα», αλλά όχι το Πολεμώνιον.

[←14]: Bratianu, Actes, 172. Του ίδιου, Recherches, 172-73. Balard, Sambuceto, ΑΠ, 416, 424, 434, 555.

[←16]: Παπαμιχαλόπουλος (1903), 307. Το ανυπόγραφο άρθρο Ἡ Φάτσα, ΠΕ, 1 (1950), 207. Bryer and Winfield, ΑΠ, 30 (1970), 242-43.

[←18]: Hell (1846), II, 369-70. Επίσης στο Texier, Asie Mineure, 619. Το φρούριο μπορεί να αντιπροσωπεύεται από τμήμα του ανατολικού τείχους του Πολεμωνίου, το οποίο ήταν ορατό μέχρι το 1960 περίπου.

[←19]: Το ανυπόγραφο άρθρο, “Ordu,” Türkiye Turizm, 5 (27) (Αύγουστος 1965), 61. Tarhan, Χάρτης.

[←20]: Προφανώς αυτή είναι η τοποθεσία που περιγράφεται ως Goregi Manastiri στο Türkiye Turizm (βλ. σημείωση 19), αλλά δεν υπάρχει μοναστήρι εκεί, ενώ εκτεταμένες έρευνες στη Φάτσα και στην τοποθεσία δεν καταδεικνύουν καμία αναγνώριση του ονόματος ή εκείνων των άλλων τοποθεσιών που αναφέρονται: Κιζ Κουλέσι (υποτίθεται 15 χλμ. από τη Φάτσα, κοντά στο Γιαλικιόι) και Ακ-καγιά Καλέσε (υποτίθεται 20 χλμ νότια της Φάτσα, και απεικονίζεται ως φρούριο πάνω σε απότομο βράχο, με τειχοπέτασμα και προμαχώνες).

[←24]: Hell (1846), ΙΙ, 369, και το ασαφές σκίτσο στην εικ. xx, σχήμα 6, το οποίο είναι γραμμένο με τον τρόπο που αναφέρεται στο απόσπασμα που παρατίθεται εδώ.

[←25]: Hell (1846), IV, 393 και εικ. xxxi (6): …une église qui présente une construction tout à fait étrange pour moi: elle est de forme octagonale; chaque face se compose d’un arceau à voûte cylindrique; les archivoltes de ces arceaux reposent sur des piliers ornés d’une petite corniche ayant la form de la figure 6, et percés en A d’une ouverture formant passage et faisant communiquer sans doute à une petite galerie régnant autoure d’une partie de l’edifice. Au-dessus des arceaux, les murs, tout en conservant la figure octagone, s’élèvent verticalement. Ils sont en ruines et ne permettent pas d’apprécier la naissance de la coupole qui recouvrait évidemment l’édifice. Cette construction, comme celles du Bas-Empire, est irrégulière. L’arceau qui donne entrée dans l’abside, et celui qui est immédiatement à gauche, sont plus grands que les autres. L’abside est de forme elliptique et percée de trois fenêtres ornées d’un chapiteau sculpté. Point de briques dans la construction: moellons grossiers. Les arceaux paraissent donner passage à des chapelles latérales, tellement détruites qu’on ne saurait s’en faire une idée. Restes de peintures byzantines: figures. Le dessous des archivoltes orné de dessins. Diamètre de l’église, 18 pas. Profondeur de l’abside, 14 pas.

[←26]: Πρβλ. Krautheimer, Αrchitecture, εικ. 111B, 112A, 112B, 113A, 113B, 129B, 137A, 141 A. Είμαστε πολύ ευγνώμονες στη Dr. Beat Brenk για τη συζήτηση για το κτίριο και για απόψεις σχετικά με τη χρονολόγησή του, με βάση τη λιθογραφία που αναπαράγεται στην φωτ. 44, αλλά όχι στον σχολιασμό του Hommaire de Hell.

[←32]: Τα αναφερθέντα ευρήματα περιλάμβαναν: Δύο νομίσματα τα οποία, από την περιγραφή τους, ακούγονταν σαν να ήσαν ανώνυμα χάλκινα του 11ου αιώνα. Ένα χριστιανικό «κέρμαι». Και σκελετούς που βρίσκονταν κάτω από απλά στέγαστρα από τούβλα, προφανώς μορφής αετώματος, που έφεραν επιγραφές με «ευρωπαϊκούς», όχι «ρωμαϊκούς» (δηλαδή λατινικούς, όχι ελληνικούς) χαρακτήρες. Περαιτέρω ερωτήσεις αποκάλυψαν όμως ότι δεν ήσαν στη «λομβαρδική» επιγραφική που χρησιμοποιούσαν οι Γενουάτες και ότι το μόνο γράμμα που θυμούνταν ήταν ένα «αντίστροφο L» ή ελληνικό Γ.