Σημειώσεις Ενότητας 1

[←2]: Γεώργιος Ακροπολίτης, επιμ. Heisenberg (Λειψία, 1903), 11-12. Νικήτας Ακομινάτος (Χωνιάτης) στο Σάθας, MB, I, 115-26. Ευφραίμιος, εκδ. Βόννης, 305. Tomaschek, Kleinasien, 78. Longnon, L’empire latin de Constantinople et la principauté de Morée (Παρίσι, 1949), 89-90, 99, 105, 147. G.P. Begleres, “Sceau de David, empereur de Trebizonde”, IRAIK, 8 (1903), 247-48, εικ. xxiv. Του ίδιου, Τὸ μολυβδόβουλλον τοῦ αὐτοκράτορος Τραπεζοῦντος Δαυίδ, στο ΔΕΝΑ, 8 (1905), 237-48, και 10 (1907), 113-56. Κ.Μ. Kωνσταντόπουλος, Τὸ λεγόμενον μολυβδόβουλλον τοῦ αὐτοκράτορος Δαβίδ, στο ΔΕΝΑ, 8 (1905), 121-30. Του ίδιου, Τὸ μολυβδόβουλλον Δαβίδ Κομνηνοῦ. Ἀπάντησις πρὸς τὸν κ. Γ.Π. Βεγλερῆν, στο ΔΕΝΑ, 8 (1905), 293-322. Schlumberger, Sigillographie, 424-25. V. Laurent, “Sceau inédit de David Comnène, liberateur du Pont et cofondateur de l’ empire de Trébizonde”, ΑΠ, 19 (1954), 151-60. Miller, Trebizond, 18. Vasiliev, Speculum, 11 (1936), 25. Perrot and Guillaume (1861), 18 (για την επιγραφή του Δαβίδ στην Ποντική Ηράκλεια).

[←6]: Στράβων, Γεωγραφία, 7.4.3. Robinson, AJPh, 27 (1906), 136 και σημείωση 7. Leaf, JHS, 26 (1916), 4. Αλλά αναφορά στους πίνακες στο Reed’s Nautical Almanach (Λονδίνο, 1971), 320-21, δείχνει ότι η ταυτόχρονη θέαση των βουνών πίσω από τα ακρωτήρια Κάραμβις και Σάριτς στη μέση του Ευξείνου είναι απίθανη. Ο Jonathan Shepard, “Another New England?-Anglo-Saxon Settlement on the Black Sea,” Byzantine Studies — Etudes Byzantines, 1 (1974), 20-21, δίνει χρήσιμους χρόνους πλεύσης για το πέρασμα. Ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης το υπολόγισε σε τρεις ημέρες. Δείτε επίσης A. Bryer, “The Latins in the Euxine”, XVe Congres International d’Etudes Byzantines (Αθήνα, 1976), Rapports et Co-Rapports, I, Histoire. 3, σελ. 4.

[←7]: Idrisi, επιμ. Jaubert, 394. Βλέπε σελ. 100 σημ. 55. Η παραλιακή διαδρομή στο Miller, IR, στήλη 634, δεν έχει νόημα. Για γενική περιγραφή, βλέπε G. Jacopi, Dalla Paflagonia alia Commagene (Ρώμη, 1937).

[←8]: Στράβων, Γεωγραφία, 12.3.10. Αρριανός, 20. Περίπλους Ανωνύμου, 19. Tomaschek, Kleinasien, 78. Εμφανίζεται ως Ιώνόπολις στο Ιεροκλής, Συνέκδημος, επιμ. Honigmann, 696.2, το μόνο μέρος που αναφέρεται μεταξύ Άμαστρης και Σινώπης. Καμία αρχαία ή μεσαιωνική τοποθεσία, πόσο μάλλον ένα «Τείχος του Αβώνου», δεν είναι εμφανές εκεί σήμερα. Η ελληνική εκκλησία του 19ου αιώνα είναι τώρα φυλακή, όπως εκείνη στο Ορντού.

[←9]: Άννα Κομνηνή, Αλεξιάς, 8.9.5 (επιμ. Leib, II, 153). Ήταν κοντά στην Αίγινα, την οποία δεν μπορούμε να εντοπίσουμε. Πρβλ. Bryer, “Gabrades”, 176.

[←10]: Bordier (1608), 97: Carambis, sur la pointe duquel se voient encore les vestiges de quelque ancienne ville, maintenant… déserte.

[←12]: Clavijo (1404), 106. Tournefort (1701), II, 150. Hell (1846), II, 339 («Φάκας Σκελέσι»).